بررسی امکان ایجاد شاخص از راه دور hybrid برای پایش خشکسالی در اقلیمهای متفاوت

خشکسالی حالتی نرمال و مستمر از اقلیم است. گرچه بسیاری به اشتباه آن را واقعه ای تصادفی و نادر می پندارند. این پدیده تقریباً در تمامی مناطق اقلیمی رخ می دهد، گرچه مشخصات آن از یک منطقه به منطقه دیگر کاملاً تفاوت می کند. و به علت وجود ویژگی هایی مانند نبود تعریف جامع، سطح وسیع متاثر و روند کند پیشرفت، باعث می شود که تشخیص وقوع و شدت آن امری دشوار باشد. برای پایش خشکسالی به صورت سنتی از داده های ایستگاه های هواشناسی و در پی آن شاخص های هواشناسی استفاده می شود. که در مناطقی که تعداد این ایستگاه ها محدود است همیشه عدم قطعیت به علت کمبود داده نیز وجود دارد. امروزه استفاده ازشاخص های سنجش از دور در مطالعه خشکسالی به علت مزایایی مانند قدرت تفکیک مکانی و زمانی بالا، قابلیت پوشش سطوح وسیع و امکان مطالعه تاثیر مستقیم خشکسالی بر روی گیاهان، افزایش چشمگیری داشته است. ولی بیشتر مطالعات انجام شده با این روش به صورت منطقه ای کاربرد داشته و نتایج آن قابلیت تعمیم به مناطق دیگر را دارا نمی باشند. از اینرو در این تحقیق همبستگی 17 شاخص محاسبه شده از محصولات سنجنده modis در دو گروه اصلی شاخص های گیاهی (شامل ndvi، nddi، ndwi7، nmdi، ndwi5، evi، ndwi6 و wsvi) و شاخص های استاندارد شده (شامل svi، snddi، sndwi7، snmdi، sndwi5، sevi، slst،sndwi6 و swsvi) در مناطق کشاورزی و کم گیاه رفسنجان، کشاورزی و جنگلی گرگان و جنگل ها و مراتع مریوان، با شاخص هواشناسی spi محاسبه شده و پس از مشاهده همبستگی بالاتر شاخص های استاندارد شده با spi، ترکیب های 3 تایی از این شاخص-ها در تمامی مناطق استخراج گردید. ترکیب 3 شاخص sndwi5، sndwi7 و svi به علت همبستگی قابل قبول در تمامی مناطق به عنوان شاخص معیار برای پایش خشکسالی در تمامی مناطق مورد مطالعه انتخاب شد. سپس بمنظور دست یابی به رابطه کلی، ضرایب این ترکیب برای هر منطقه به صورت ترکیب خطی از میانگین ndvi در دوره مطالعاتی استخراج گردید و شاخص hvi (hybrid vegetation index) ارائه شد که مزیت آن نسبت به دیگر شاخص ها، همبستگی قابل قبول آن با شاخص spi در سه منطقه مطالعاتی می باشد. سپس با استفاده از این شاخص، خشکسالی در 6 ماهه اول سال های 1388 و 1389 پایش و نتایج آن با آمار مرکز ملی خشکسالی (indc) مقایسه شد. که نتایج حاصله نشان داد که این شاخص در پایش خشکسالی بسیار توانا می باشد.